سنجش از دور
امیر شاهرخ امینی؛ زهرا آذرگشایش؛ پانیذ نوری
چکیده
پیشینه و اهداف: آلودگی هوا امروزه به عنوان یکی از مهـم‌ترین مشـکل جوامع بشری مطرح مـی‌باشـد. گسـترش شهرنشـینی، توسـعة شهرها، افزایش جمعیت، افزایش ساختوساز، توسعة فعالیت‌های صنعتی و افـزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، کمبود سیستم حمل ونقل عمـومی کارا، کیفیت کم سوخت و تراکم ترافیک باعث شده که روزانـه حجم وسیعی از آلاینده‌های غیر‌سازگار ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: آلودگی هوا امروزه به عنوان یکی از مهـم‌ترین مشـکل جوامع بشری مطرح مـی‌باشـد. گسـترش شهرنشـینی، توسـعة شهرها، افزایش جمعیت، افزایش ساختوساز، توسعة فعالیت‌های صنعتی و افـزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، کمبود سیستم حمل ونقل عمـومی کارا، کیفیت کم سوخت و تراکم ترافیک باعث شده که روزانـه حجم وسیعی از آلاینده‌های غیر‌سازگار با مکانیسم‌های طبیعی در هوا تخلیه گردد. آلودگی هوا پیامد‌های زیان باری بـر محیط زیست و سلامتی انسان‌ها دارد. کیفیت هوا به طور روزانه در تغییر است. حتی در مـواقعی که مقدار ورود آلاینده‌ها به هوا ثابت است عوامل تعیین‌کننـدة تغییرات آب وهـوایی ماننـد سـرعت بـاد، جهـت بـاد، نیمـرخ حرارتی توده‌های هوا، مقدار انرژی خورشیدی به منظور انجـام واکنشهای فتوشیمیایی، مدت زمان دوام باد یا بارندگی به طور ویژه‌ای کیفیت هوا را تغییر می‌دهند. توزیع گازها و آلاینده‌ها در لایه‌های مختلف اتمسفر به صورت نابرابر است. به طوری که برخی از آلاینده‌ها مانند منواکسیدکربن و سولفوردی‌اکسید از تراکم بسیار زیادی در لایه تروپوسفر در مقایسه با سایر لایه‌ها برخوردار هستند. در کنار دیگر عوامل افزاینده آلاینده‌ها، صنعت ساختوساز نیز یکی از منابع عمده آلودگی محیط زیست، مسئول حدود 4 درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای، ذرات و بیشتر آلودگی آب بیش از هر صنعت دیگری است. امروزه به دلیل رشد بی‌رویه جمعیت و نیاز به سکونت، ایجاب کرده است که ساختمانهای بلند هر روز از گوشه و کنار شهر سر به فلک زنند. حال این مسئله باعث می‌شود که تولید آلاینده‌ها در شهرها افزایش یابد. چرا که افزایش جمعیت باعث افزایش خودروهای تک‌سرنشین و مسایلی دراین باب می‌شود. افزایش جمعیت و تمایل به سودجویی با ساختوساز، هرساله مناطق شهری را جایگزین مناظر زیبا و طبیعی کشورمان می‌نماید. رشد جمعیت موجب افزایش ساختوساز در یک ناحیه می‌شود و این مسئله با گذشت زمان توسعه فیزیکی نواحی شهری را موجب می‌گردد. در این پژوهش هدف بررسی میزان تاثیر ساخت و ساز بر آلودگی هوا در لایه تروپوسفر و همچنین چگونگی تغییرات غلظت آلاینده‌ها در فصول مختلف سال میباشد.روش‌ها: منطقه مورد مطالعه در این تحقیق منطقه 22 شهرداری واقع در شمال‌غربی تهران، از مناطق نوساز تهران میباشد که به جهت رفع کمبود‌های خدماتی حوزه غرب تهران و جابه‌جایی بخشی از جمعیت ساکن در بافت‌های فرسوده تهران مرکزی ساخته شده و میزان ساختوساز در این منطقه روند روبه رشدی داشته است. برای بررسی تغییرات ساختوساز در منطقه مورد مطالعه از روش طبقه‌بندی ماکزیمم احتمال با بکار بردن تصاویر ماهواره سنتینل-2 و برای پایش آلاینده‌های منوکسید کربن، دی‌اکسـید گـوگرد، دی‌اکســـید نیتـــروژن، ازن تروپوسفری و آئروسل از تصاویر ماهواره سنتینل 5 در سامانه گوگل ارث انجین بکار برده شده است.یافته‌ها: یافته‌ها شامل محاسبه میزان ساخت و ساز در سالهای2018 تا 2022 و ارائه نقشه‌های تغییرات غلظت آلاینده‌های منوکسیدکربن، دی‌اکسیدگوگرد، دی‌اکسیدنیتروژن، ازن تروپوسفری و آئروسل در واحد زمان و مکان میباشد.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که از سال 2018 تا سال 2022 چیزی حدود 33.12 هکتار به مناطق ساختوساز منطقه 22 تهران اضافه شده و این تغییرات ساختوساز بر روی تمامی گازها تاثیر‌گذار نبوده و تنها آلاینده‌های منوکسیدکربن و دی‌اکسیدگوگرد روند رو به رشدی را داشته‌اند. و همچنین غلظت آلاینده‌های عنوان شده در فصل زمستان نسبت به سایر فصول بیشتر بوده است.
سنجش از دور
مینا محمدی؛ مهدی آخوندزاده هنزائی
چکیده
پیشینه و اهداف: مطالعه انتشار گاز متان، به‌عنوان دومین گاز گلخانه‌ای مهم، به دلیل ایجاد تغییرات آب و هوایی، حائز اهمیت است. این مطالعه، با هدف بررسی درستی خبر منتشرشده توسط ناسا، در خصوص وجود یک ابر متان در جنوب تهران، انجام شده است. با توجه به اهمیت موضوع، تاکنون ماهواره‌های سنجش از دور زیادی نظیر sentinel-5، MethanSAT، SCIAMACHY و GOSAT برای ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: مطالعه انتشار گاز متان، به‌عنوان دومین گاز گلخانه‌ای مهم، به دلیل ایجاد تغییرات آب و هوایی، حائز اهمیت است. این مطالعه، با هدف بررسی درستی خبر منتشرشده توسط ناسا، در خصوص وجود یک ابر متان در جنوب تهران، انجام شده است. با توجه به اهمیت موضوع، تاکنون ماهواره‌های سنجش از دور زیادی نظیر sentinel-5، MethanSAT، SCIAMACHY و GOSAT برای پایش آلاینده‌ها به‌خصوص گاز متان، ارائه شده است. همچنین، تحقیقات بسیاری در زمینه ارزیابی این سنجنده و پایش مناطق آلوده، صورت گرفته است. به‌عنوان نمونه، چرپانوا و همکاران به تجزیه و تحلیل مکانی- زمانی غلظت متان و ارتباط آن با مناطق سوخته، پرداختند. آن‌ها، با استفاده از داده‌های روزانه سنجنده TROPOMI به این نتیجه رسیدند که غلظت متان در مناطق تازه سوخته شده نسبت به سوختگی‌های سال گذشته، بیشتر است. نیراج مایریا و همکاران، به بررسی غلظت آلاینده‌های SO2، CO، SOX و CH4 با استفاده از داده‌های Sentinel-5P TROPOMI در دورههای پس از برداشت گندم و برنج و سوزاندن زمین‌ها پرداختند. نتایج، نشان داد که غلظت CH4، SO2، SOX، CO و آئروسل، در طی دوره سوزاندن زمین‌های کشاورزی پس از برداشت برنج و گندم، هرسال افزایش معنی‌داری داشت.روش‌ها: در این تحقیق، سری‌های زمانی داده‌های روزانه سنجنده TROPOMI در ماهواره سنتینل-۵ در پلتفرم گوگل ارث انجین، مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا، به تجزیه و تحلیل مکانی-زمانی دینامیک غلظت متان در تهران پرداخته شده است. بدین منظور، نمودارهای تغییرات زمانی از مرداد تا آبان ۱۴۰۱ و همچنین، به جهت تحلیل مکانی غلظت آلاینده‌ها، نقشه میانگین ماهیانه، تولید شده است. سپس، با توجه به تاریخ به‌دست آمده به بررسی درستی یا نادرستی نقشه ارائه شده، پرداخته شده است. در نهایت، به‌منظور ارزیابی نتایج طول ابر متان مشاهده شده توسط ناسا با ابر متان استخراج شده توسط سنجنده TROPOMI مقایسه شد.یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده، نشان داد که در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ غلظت متان بالا و در حدود ۱۹۷۰ ppm بوده است و گازهای دیگر در این تاریخ، مقدار بالایی نداشته‌اند که این، نشان‌دهنده عدم تأثیر دیگر گازها، بر افزایش غلظت متان و عدم تشخیص نادرست میباشد و طبق نقشه، میانگین در جنوب تهران این گاز بیشتر بوده است.همچنین، ابر متان مشاهده شده توسط ناسا در جاده قدیم تهران – قم، در نزدیکی محله قاسم‌آباد – شورآباد با استفاده از داده‌های ماهواره سنتینل-۵ در پلت فرم گوگل ارث انجین، به رنگ قرمز به معنای غلظت بالا تأیید شد که باعث انتشار و میزان غلظت گاز متان بیشتر، در جنوب تهران شده و منشأ اصلی آن، دفن زباله در این منطقه بوده است. علاوه بر این، طول گزارش شده توسط ناسا با طول ابر متان استخراج‌شده از سنجنده TROPOMI با یکدیگر مقایسه شد که به ترتیب، برابر با ۴.۸ کیلومتر و ۴.۴۱ کیلومتر بوده‌اند.نتیجه‌گیری: امروزه، آلودگی هوا به علت مشکلات زیست‌محیطی و اثرات نامطلوب بر سلامت انسان‌ها، به‌خصوص در شهرهای پرجمعیت، به یک مشکل اساسی تبدیل شده است. بر اساس نتایج به‌دست آمده و تصویر گاز متان در تاریخ ۱۰ شهریور در جنوب تهران، مشخص شد خبر منتشرشده توسط ناسا، صحت داشته و عامل اصلی آن، این بوده است که این منطقه، محل دفن زباله میباشد. بدین ترتیب، پلت فرم گوگل ارث انجین می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مناسب برای پایش روزانه، ماهانه و تغییرات سالانه، مورداستفاده قرار بگیرد.
