نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه مهندسی نقشه‌برداری، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط‌زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
آثار باستانی به‌عنوان میراث فرهنگی و تاریخی، نقشی اساسی در حفظ هویت جوامع دارند. حفاظت از این آثار نیازمند فناوری‌های نوین برای مستندسازی و مدیریت دقیق است. فناوری‌های فتوگرامتری و سیستم‌های اطلاعات مکانی به‌طور فزاینده‌ای در حفاظت از محوطه‌های تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این پژوهش، استفاده از این فناوری‌ها برای مدیریت و حفاظت محوطه باستانی هگمتانه همدان است. این مطالعه با پردازش تصاویر هوایی، تصحیح داده‌ها، زمین‌مرجع‌سازی و تهیه نقشه‌های دقیق، دقت داده‌ها را بهبود می‌بخشد و امکان تحلیل تغییرات محوطه را برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی فراهم می‌کند.
در این پژوهش، ۱۲ تصویر هوایی با دقت ۱ تا ۲ متر، ثبت‌شده در سال ۱۳۹۶، همراه با نرم‌افزارهای پردازش تصویر مانند اجی ای سافت و گلوبال مپر برای مدل‌سازی رقومی ارتفاعی و ارتوفتو استفاده شد. مراحل پژوهش شامل پردازش تصاویر، تصحیح داده‌ها و مدل‌سازی سه‌بعدی بود که دقت تحلیل تغییرات محوطه را افزایش داد. نتایج نشان داد که این فناوری‌ها امکان ثبت دقیق اطلاعات، شناسایی تهدیدات و بهبود مدیریت حفاظتی را فراهم می‌کنند.
حفاظت اصولی آثار تاریخی باید بر اساس مستندات علمی و ضوابط ملی و بین‌المللی انجام شود. فناوری‌هایی مانند تصاویر ماهواره‌ای، هوش مصنوعی و واقعیت افزوده، ابزارهای مؤثری در این زمینه هستند. محدودیت‌هایی مانند کمبود مستندات، مشکلات بودجه‌ای و چالش‌های مدیریتی باید مورد توجه قرار گیرند تا از تخریب آثار جلوگیری شود.
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Spatial modeling for optimal management of archaeological sites using photogrammetry and spatial information systems (Study area: Hegmataneh, Hamadan)
نویسندگان [English]
- Mehrnoosh Sharifzadeh
- alireza gharagozlo
- saeid sadeghian
Shahid Beheshti Univesity
چکیده [English]
Cultural and historical heritage sites play a crucial role in preserving the identity of societies. Protecting these sites requires advanced technologies for accurate documentation and management. Photogrammetry and Geographic Information Systems (GIS) are increasingly used for the preservation of historical sites. This study aims to utilize these technologies for the management and conservation of the ancient site of Hegmataneh in Hamedan. By processing aerial images, georeferencing, and generating precise maps, this research enhances data accuracy and enables the analysis of site changes for informed decision-making in heritage management.
In this study, 12 aerial images with a resolution of 1 to 2 meters, captured in 2017, were processed using image-processing software such as Agisoft Metashape and Global Mapper to generate a Digital Elevation Model (DEM) and orthophotos. The research methodology included image processing, data correction, and 3D modeling, which improved the accuracy of site change analysis. The results demonstrated that these technologies facilitate precise data recording, threat identification, and improved conservation management.
The proper preservation of historical sites should be based on scientific documentation and adherence to national and international regulations. Technologies such as satellite imagery, artificial intelligence, and augmented reality serve as effective tools in this field. However, challenges such as a lack of documentation, budget constraints, and managerial issues must be addressed to prevent the deterioration of heritage sites.
)